SAVUNMANIN VE BARONUN TARİHİ – I

130 Yıllık Yolculuk

 A. Metin Uracin

metinuracin@gmail.com

5 Nisan 2008

Dersaadet Dava Vekilliği’nden İstanbul Barosu’na doğru süren 130 yıllık tarihi yolculuk sosyolojik panorama gibidir.

Bazen bir kelimenin insanın düşünce biçimini, bir küçük hareketin yaşam tarzını belirttiği söylenir. İstanbul Barosu’nun kendi iç yolculuğu da fırtınalı bir çağın, dinamik bir tarihin sosyolojik vesikalık fotoğrafı gibidir.

5 Nisan 1878 tarihinde ilk toplantısını yapan Dersaadet Dava Vekilleri Derneği kuruluşunu 13 Ocak 1876 tarihli “Dava Vekilleri Nizamnamesi” ne dayandırılmıştır.

Meşrutiyetler sosyolojik panoramadan geçen yavaş fakat emin trenler gibidir. Yavaştır. Emindir. Kozmoplitdir.

Aleksandre Meryem Kulu,

Fransuva Rosolota.

İstanbul Barosunun ilk iki başkanları olarak kozmopolit Baro’nun sembolleriyken, imparatorluk son dönemlerine yaklaşırken Refik Sait gibi başkanlar Adliye Nazırlığı’na atanmış, Yusuf Kemal Tenkirşek Avrupa’da harici göreve tayin olmuştur.

Cumhuriyet öncesi üst üste üç defa İstanbul Barosu  başkanlık yapan Celaleddin Arif Bey Erzurum Kongresi’nde  Başkan vekilliği  İstanbul Meclis-i Mebusan  başkanlığı yaptığı gözlenmiştir.

Cumhuriyet sonrası İstanbul Barosunun  ilk başkanı Lütfü Fikri ile birlikte sosyolojik gelişmenin iç dinamikleri dış kabuğunu zorlamaya başlamıştır.

Muhammat Kanunu ve onun geçici maddesi ile “Tefrik Meclisi” ve “münfesihlik” ile İstanbul Barosu önce büyük oranda tasfiye edilmiş, ardından İstanbul Barosu’nun direnişi ile geri adım atılmış olması 130 yıllık yolculuğun  önemli intika güzergahları olarak tarihe kayıt olmuştur.

1926 yılı adı ‘Muhami’ olan ve manası herkese kol kanat geren ‘Hami’ dili kökenli ünvandan, adı ‘Avukat’ olan ve başkası adına konuşan ‘Latin’ kökenli bir ünvan’a dönüşmesi ile sosyolojik iç gelişme avukatlık ismini global yerine koymuştur.

Beyhan Nil.

İlk kadın avukat. Yıl 1928. İstanbul Barosu ilk kadın üyesi ile yolculuğuna devam ederken, yakın tarihimizin de ansiklopedik özü gibidir.

İstanbul Barosu yüz yirmi sekiz yılı aşan kuruluş tarihini bu  yılki kutlamalarına ‘ dilenmiyoruz, direniyoruz’ diyerek ‘savunmada direnmeyi ‘ eklemiştir. 

5 Nisan Avukatlar Günü kutlamalarına, Silivri, Kandıra, Metris ve Bayrampaşa  Ceza Evlerinde bulunan tutuklu ve hükümlü meslek mensuplarını ziyaret ederek  sürdürecek olan İstanbul Barosu gelişmenin tarihi bilinci, genç avukat ile stajyer avukatların heyecanlı katılımı ile kutlayarak yolculuğuna devam etmektedir.

Yollar yolculuklar içindir. Yolculuklar gülerken güzeldir.